Cửa khẩu chính Lóng Sập được thành lập ngày 1/3/1990 theo Hiệp định Quy chế biên giới Việt Nam – Lào năm 1990, cửa khẩu thuộc khu vực bản Phiêng Cài, xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu; đối diện là cửa khẩu Pa Háng thuộc bản Pa Háng, huyện Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào. Khu vực cửa khẩu có Cột mốc 255.

Những năm gần đây thương mại giữa Việt Nam và Lào đang ngày càng phát triển. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia thương mại, thì kim ngạch xuất nhập khẩu chưa khai thác hết tiềm năng thực tế của hai nước. Thị trường Lào nằm giữa ba thị trường sôi động là Trung Quốc, Việt Nam và Thái Lan. Qua Lào có thể đưa hàng hóa của Việt Nam sang thị trường Đông Bắc Thái Lan và Mianma, đây là thị trường kiểm nghiệm hàng của ta trước khi sang hai thị trường này. Vì vậy, tăng dần thị phần hàng hóa từ Việt Nam trên thị trường Lào rất quan trọng. Việc nâng cấp cặp Cửa khẩu chính Lóng Sập - Pa Háng lên thành cặp Cửa khẩu quốc tế có ý nghĩa chiến lược, phát huy ưu thế của Sơn La so với các tỉnh khác trong việc đẩy mạnh hợp tác thương mại và thâm nhập vào thị trường Lào.

Ngày 22/12/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 182/NQ-CP về việc nâng cấp Cửa khẩu chính Lóng Sập, tỉnh Sơn La thành cửa khẩu quốc tế. Tiếp đó, ngày 31/12/2020, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã có công hàm thông báo cho phía Lào về việc Chính phủ Việt Nam đã quyết định nâng cấp Cửa khẩu chính Lóng Sập, tỉnh Sơn La thành cửa khẩu quốc tế và đề nghị phía Lào sớm nâng cấp Cửa khẩu chính Pa Háng, tỉnh Hủa Phăn thành cửa khẩu quốc tế.

Cột mốc 255 tại khu vực Cửa khẩu Quốc tế Lóng Sập.

Triển khai thực hiện Nghị quyết số 182 của Chính phủ, UBND tỉnh Sơn La đã xây dựng Đề án quy hoạch phạm vi cửa khẩu Lóng Sập trình Chính phủ xem xét, quyết định. Ngày 8/12/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 8/12/2021 về phê duyệt phạm vi khu vực Cửa khẩu quốc tế Lóng Sập với diện tích 60,8 ha; ngày 13/12/2023, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2707/QĐ-UBND về việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng cửa khẩu quốc tế Lóng Sập, huyện Mộc Châu với quy mô lập diện tích quy hoạch 10 ha, tổng số vốn 325 tỷ đồng.

Ngày 12/7/2024, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 349/NQ-HĐND phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Đầu tư xây dựng Cửa khẩu chính Lóng Sập, tỉnh Sơn La thành Cửa khẩu quốc tế. Theo đó, quy mô đầu tư sau điều chỉnh bao gồm: Quốc môn kết hợp Trạm kiểm soát liên hợp; trạm kiểm tra cân, soi; trạm kiểm dịch; bãi kiểm hóa, kiểm dịch; kho ngoại quan; bãi sơ chế; bãi hạ tải; bến xe xuất cảnh; bến xe nhập cảnh; bãi xe xuất khẩu; Trạm biên phòng cửa khẩu; Trạm hải quan; Trạm Y tế; cây xanh và hạ tầng kỹ thuật. Bên cạnh đó, xây dựng hệ thống đường giao thông theo tiêu chuẩn đường đô thị và xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Thời gian triển khai dự án trong năm 2024 và 2025, tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là 83 tỷ đồng.

Ngày 17/7/2024, Ban Chỉ đạo công tác biên giới tỉnh Sơn La đã nhận được Thông báo số 214/UBBG-PT ngày 9/7/2024 của Ủy ban biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao Việt Nam về việc phía Lào nâng cấp cửa khẩu chính Pa Háng lên thành cửa khẩu quốc tế.

Những tác động tích cực

Theo quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Sơn La thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, góp phần tăng cường vị thế của tỉnh Sơn La trong tiểu vùng Tây Bắc, phấn đấu trở thành trung tâm của tiểu vùng Tây Bắc trên cơ sở tái cấu trúc kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng để khai thác các tiềm năng, lợi thế vùng Tây Bắc.

Để thực hiện các mục tiêu phát triển của tỉnh Sơn La đề ra trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, bên cạnh các giải pháp về tái cấu trúc kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, thì đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, khai thác tối đa các tiềm năng của các cửa khẩu và phát triển kinh tế khu vực cửa khẩu là một nguồn lực lớn đóng góp cho phát triển. Do đó, nâng cấp Cửa khẩu chính Lóng Sập thành cửa khẩu quốc tế để tạo điều kiện phát triển kinh tế, dịch vụ, du lịch, xuất nhập khẩu, góp phần thực hiện các mục tiêu tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Sơn La và tiểu vùng Tây Bắc là rất cần thiết.

Tuần tra chung giữa Đội tuần tra chung của Đồn Biên phòng cửa khẩu Lóng Sập, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Sơn La và Đại đội Biên phòng 214, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hủa Phăn.

Đại úy Trần Nam Anh, Trạm trưởng Trạm kiểm soát liên hợp Cửa khẩu Lóng Sập: Việc nâng cấp lên cửa khẩu quốc tế thuận lợi cho công dân của nước thứ ba xuất nhập cảnh qua Cửa khẩu quốc tế Lóng Sập, rút ngắn quãng đường, thời gian đi các tỉnh, thành phố khu vực, góp phần phát triển kinh tế. Mỗi cán bộ, chiến sĩ của Trạm sẽ nâng cao hơn nữa tinh thần, trách nhiệm, tạo điều kiện thuận lợi nhất để nhân dân xuất nhập cảnh, thăm thân và giao thương phát triển kinh tế.

Khi nâng cấp lên cửa khẩu quốc tế, theo quy định pháp luật và thỏa thuận của hai bên việc xuất, nhập cảnh; xuất nhập khẩu được mở rộng. Cụ thể là người, phương tiện, hàng hóa của nước thứ 3, như: Thái Lan, Trung Quốc, Myanma… có thể qua lại, hoặc quá cảnh, liên vận, tạm nhập, tái xuất. Điều này sẽ mở ra cơ hội phát triển du lịch, kinh tế biên mậu, nhất là khi huyện Mộc Châu đã được công nhận là Khu du lịch quốc gia, là điểm đến thiên nhiên hàng đầu thế giới; nhiều đơn vị xúc tiến, thương mại, khảo sát hoạt động du lịch đã tới tìm kiếm cơ hội khai tuyến Điện Biên, Mộc Châu, Hà Nội (Việt Nam) - Sầm Nưa, Viêng Xay, Xiêng Khoảng hoặc Luông Pha Băng (Lào).

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Sơn La, chia sẻ: Hiệp hội đang tăng cường liên kết với các đơn vị, công ty du lịch, lữ hành trong nước cũng như tỉnh Hủa Phăn để xây dựng những sản phẩm mới, đa dạng hóa trải nghiệm cho du khách. Với việc cặp Cửa khẩu chính Lóng Sập – Pa Háng được nâng cấp lên thành cặp Cửa khẩu quốc tế sẽ tạo bước đột phá thúc đẩy du lịch quốc tế đầy tiềm năng, hình thành các tuyến, các tua du lịch quốc tế qua cặp cửa khẩu này (khu vực đồng bằng sông Hồng, Hà Nội – Mộc Châu – Bắc Lào – các tỉnh Tây Bắc, phía Bắc Việt Nam - Hà Nội, đồng bằng Sông Hồng).      

Sẵn sàng cho lễ khai trương

Để hoàn chỉnh thủ tục pháp lý cuối cùng là Lễ công bố khai trương cặp cửa khẩu quốc tế Lóng Sập (tỉnh Sơn La) - Pa Háng (tỉnh Hủa Phăn), ngày 7/10/2024, Đoàn đại biểu tỉnh Sơn La do đồng chí Tráng Thị Xuân, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Sơn La, làm Trưởng đoàn và Đoàn đại biểu tỉnh Hủa Phăn do đồng chí Phút Phăn Kẹo Vông Xay, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Tỉnh trưởng tỉnh Hủa Phăn làm Trưởng đoàn đã tiến hành hội đàm trao đổi, thống nhất nội dung, chương trình tổ chức buổi Lễ. UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 223/KH-UBND ngày 7/11/2024 về việc tổ chức Lễ công bố khai trương cặp cửa khẩu quốc tế Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La - Pa Háng, huyện Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn.

Theo kế hoạch, lễ công bố khai trương cặp cửa khẩu quốc tế sẽ được tổ chức vào ngày 19/11/2024 theo quy mô cấp quốc gia, do tỉnh Sơn La và tỉnh Hủa Phăn đồng tổ chức và chủ trì tại khu vực Cửa khẩu quốc tế Lóng Sập - Pa Háng. Tại lễ công bố, sẽ diễn ra chương trình nghệ thuật, công bố nghị quyết của Chính phủ, nghi lễ cắt băng khai trương, chứng kiến thực nghiệm hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu, hoạt động trưng bày, quảng bá sản phẩm OCOP, nông sản an toàn.

Là nơi diễn ra các hoạt động của lễ khai trương, huyện Mộc Châu tích cực phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan thực hiện tốt công tác chuẩn bị. Ông Lê Trọng Bình, Chủ tịch UBND huyện Mộc Châu, thông tin: Huyện đã xây dựng kế hoạch phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh bố trí lễ tân phục vụ đại biểu và buổi lễ công bố khai trương cửa khẩu, tiệc chiêu đãi; bảo đảm phương tiện xe chung đưa, đón phục vụ đại biểu. Phối hợp với Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch cắm cờ Việt Nam, cờ Lào, cờ hồng kỳ xen kẽ; trang trí dây cờ, hoa trên các tuyến đường chính; xây dựng phương án đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tại các điểm tổ chức sự kiện.

Họp chuẩn bị nội dung tổ chức Lễ công bố khai trương cặp cửa khẩu quốc tế Lóng Sập, tỉnh Sơn La - Pa Háng, tỉnh Hủa Phăn.

Các xã của huyện Mộc Châu nằm dọc tuyến đường từ thị trấn Mộc Châu dẫn vào khu vực Cửa khẩu Lóng Sập đã vận động, tuyên truyền nhân dân treo cờ tổ quốc, thay cờ rách, bạc màu; tiến hành vệ sinh, phát quang, dọn dẹp các tuyến đường chính dọc quốc lộ, dọn dẹp vệ sinh môi trường xung quanh, tạo cảnh quan sạch đẹp.

Ông Lò Hải Yên, Chủ tịch UBND xã Lóng Sập, cho biết: Là nơi diễn ra các hoạt động của lễ khai trương, xã làm tốt công tác tuyên truyền về tình đoàn kết, hữu nghị đặc biệt, hợp tác, phát triển toàn diện Việt Nam – Lào. Cùng với đó, UBND xã phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐPB tỉnh huy động 100 quần chúng nhân dân trên địa bàn xã mặc trang phục truyền thống tới tham dự khối nền của lễ công bố khai trương tại khu vực Cột mốc 255.

Khu vực cặp Cửa khẩu quốc tế Lóng Sập - Pa Háng.

Đồng chí Tráng Thị Xuân, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, thông tin: Việc tổ chức lễ công bố khai trương cặp cửa khẩu nhằm đẩy mạnh quan hệ hợp tác quốc tế, hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng nhanh và bền vững, tăng cường hoạt động công tác đối ngoại quốc phòng, đối ngoại an ninh, đối ngoại biên phòng. UBND tỉnh tập trung chỉ đạo các đơn vị, sở ngành, địa phương liên quan thực hiện các nhiệm vụ được giao theo kế hoạch đã phân công, phối hợp chặt chẽ với tỉnh Hủa Phăn trong quá trình tổ chức thực hiện, tổ chức lễ công bố khai trương theo kế hoạch.

Với sự chuẩn bị chu đáo của các cấp, ngành, đơn vị, địa phương của 2 tỉnh Sơn La, Hủa Phăn, tin rằng Lễ công bố khai trương cặp cửa khẩu quốc tế Lóng Sập - Pa Háng sẽ diễn ra trang trọng, ý nghĩa, an toàn, góp phần quảng bá tiềm năng, kêu gọi đầu tư vào tỉnh Sơn La nói chúng và huyện Mộc Châu nói riêng; đẩy mạnh quan hệ hợp tác quốc tế, hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng nhanh và bền vững; duy trì và phát huy mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị đặc biệt, hợp tác phát triển toàn diện Việt Nam - Lào.

Theo: Báo Sơn La