Với đặc thù là tỉnh có đường biên giới dài giáp ranh với 02 tỉnh: Luông Pha Bang và tỉnh Hủa Phăn - nước CHDCND Lào, đến nay Sơn La có quan hệ hợp tác toàn diện với 09/18 tỉnh của nước CHDCND Lào, gồm: Hủa Phăn, Luông Pha Bang, Bò Kẹo, U Đôm Xay, Phông Sa Lỳ, Luông Nặm Thà, Xay Nhạ Bu Ly, Xiêng Khoảng, Xay Sổm Bun. Tỉnh Sơn La đang duy trì tốt mối quan hệ hữu nghị giữa tỉnh Sơn La và các tỉnh Bắc Lào và đã có nhiều hoạt động ngoại giao, giao lưu trên các lĩnh vực về văn hóa, kinh tế, thương mại, dịch vụ, giáo dục,… một số hoạt động hỗ trợ đầu tư, hợp tác trong phát triển thương mại đang dần hình thành và bước đầu có nhiều kết quả tốt đẹp.

Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện các nội dung hợp tác với các tỉnh Bắc Lào được Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La quan tâm sát sao chỉ đạo. Duy trì các Thỏa thuận hợp tác, các hoạt động hỗ trợ, giúp đỡ giữa các cấp, các ngành, các huyện biên giới của tỉnh Sơn La như: Đào tạo, bồi dưỡng tiếng Việt, chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, bộ đội, công an, học sinh, sinh viên; tập huấn kỹ thuật, chuyển giao mô hình trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp... Phối hợp chặt chẽ trong việc thực hiện các cam kết và có sự đồng thuận trong các khuôn khổ hợp tác đa phương đối với những vấn đề có liên quan đến hai nước nhằm tranh thủ sự ủng hộ và hỗ trợ của các nước, các tổ chức trong khu vực và quốc tế vào mục tiêu thúc đẩy, tạo sự chuyển biến trong hợp tác kinh tế giữa hai nước Việt Nam - Lào nói chung và tỉnh Sơn La với các tỉnh Bắc Lào nói riêng.

Hợp tác đối ngoại và hội nhập quốc tế được chú trọng quan tâm, đã trở thành nội dung trọng tâm trên các diễn đàn hoạt động hợp tác giữa tỉnh Sơn La và các tỉnh Bắc Lào nói riêng và trong cả khu vực nói chung. Trong đó: tăng cường hợp tác với các Cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài và hợp tác vùng; cải thiện môi trường kinh doanh, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp của tỉnh Sơn La và các tỉnh Bắc Lào cùng đầu tư.

Bên cạnh đó, tỉnh triển khai công tác lập quy hoạch xây dựng khu vực cửa khẩu, khu kinh tế cửa khẩu Lóng Sập (đã ban hành Quyết định cho phép lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết tại khu vực cửa khẩu quốc tế Lóng Sập, huyện Mộc Châu); chỉ đạo triển khai công tác chuẩn bị đầu tư các dự án hạ tầng tại khu vực cửa khẩu, gồm: Dự án đầu tư xây dựng cửa khẩu chính Lóng Sập thành cửa khẩu Quốc tế Lóng Sập; Dự án đầu tư xây dựng cửa khẩu Quốc tế Lóng Sập đã bổ sung vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 (lần 2) và đã được Quốc Hội phê duyệt tại Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28/7/2021 (đến thời điểm hiện tại chưa có Quyết định giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư); Bố trí kinh phí hỗ trợ thực hiện hạng mục “Nhà làm việc của lực lượng kiểm soát khu vực cửa khẩu Pa Háng” để đảm bảo các điều kiện nâng cấp cửa khẩu Lóng Sập thành cửa khẩu quốc tế; Đầu tư xây dựng Trạm y tế tại bản Phiêng Sa, huyện Xiềng Khọ bằng vốn tài trợ của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam, số tiền 1.964.848.000 đồng.

Tỉnh Sơn La và các tỉnh Bắc Lào thường xuyên liên hệ, nắm bắt thông tin, phối hợp chặt chẽ nhằm thực hiện các chương trình hợp tác phát triển nông nghiệp, nông thôn; các Chương trình bảo vệ rừng giữa Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sơn La với Sở Nông Lâm các tỉnh Bắc Lào về bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng vùng biên giới đạt hiệu quả cao. Đã triển khai các mô hình sản xuất nông nghiệp tại huyện Mường La, tỉnh U Đôm Xay - Lào: hỗ trợ mô hình trồng cây xoài Đài Loan GL4: 03 ha; hỗ trợ mô hình trồng lạc: 01 ha; hỗ trợ mô hình trồng đậu cô ve: 01 ha.

Đồng thời, tổ chức các Hội chợ triển lãm thương mại du lịch Việt Nam - Lào 2017 tại thành phố Sơn La và huyện Mộc Châu với tổng quy mô trên 250 gian hàng, nhận được sự quan tâm tham gia của các doanh nghiệp trong nước cũng như các doanh nghiệp từ tỉnh Hủa Phăn, Bò Kẹo, U Đôm Xay - nước CHDCND Lào, góp phần tăng cường quảng bá, giới thiệu các sản phẩm hàng hóa có tiềm năng lợi thế của tỉnh Sơn La với thị trường Lào, tạo cơ hội gặp gỡ, trao đổi, hợp tác xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại và du lịch giữa các doanh nghiệp hai nước. Trao đổi về cơ chế chính sách thu hút đầu tư, phát triển sản xuất, kinh doanh của Đảng và Nhà nước của 02 nước, 02 tỉnh. Các kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước lĩnh vực Công Thương, nhu cầu đầu tư, liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm hàng hóa của 02 tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các hoạt động mua bán, xuất nhập khẩu của thương nhân và cư dân biên giới.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ hợp tác, hữu nghị, láng giềng hai  nước, từ góc độ các hoạt động kết nối hợp tác đầu tư, thúc đẩy giao thương hàng hoá, giao lưu và thúc đẩy các hoạt động du lịch dịch vụ với mục tiêu phát huy được toàn diện đề án thúc đầy đầu tư của Việt Nam và Lào, thời gian tới tỉnh Sơn La sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác trên tất cả các lĩnh vực, tiếp tục duy trì thường xuyên các chuyến thăm, tiếp xúc, làm việc; tăng cường, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc phòng, an ninh, hợp tác giữa các địa phương hai nước...; khẳng định quyết tâm nâng tầm hợp tác kinh tế tương xứng với tổng thể quan hệ đặc biệt giữa hai nước, đặc biệt là thúc đẩy thương mại cửa khẩu. Tiếp tục quan tâm quy hoạch, đầu tư hạ tầng kết cấu giữa Sơn La và các tỉnh của nước bạn Lào, đặc biệt là hệ thống hạ tầng giao thông thương mại tại các khu vực cửa khẩu, lồng ghép giữa đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu với xây dựng ổn định đời sống dân cư vùng biên giới.

Như Thuỷ